Kansa sit stryd teen swak kankerbehandeling voort

Argieffoto (Foto: Unsplash)

Hoewel Suid-Afrika onlangs Menseregtedag gevier het, word kankerpasiënte se basiese reg op die nodige dienste, behandeling én medikasie tans geskend weens die gebrekkige toestand van die land se staatshospitale.

Daarom het die Kankervereniging van Suid-Afrika (Kansa), wat as kernnavorser en waghond vir kankerleiers optree, opnuut sy stryd teen dié onreg voortgesit.

Volgens Zodwa Sithole, Kansa se hoof van bewusmaking, kry die organisasie gedurig navrae en klagtes van pasiënte en gesinne wat van openbaregesondheidsdienste vir kankerbehandeling gebruik moet maak.

Benewens lewensreddende toerusting vir radioterapie of skandeerders en X-straalmasjiene wat buite werking is (wat vertragings in diagnose en behandeling veroorsaak) is dit nie ongewoon vir pasiënte om maande lank vir belangrike toetsuitslae of selfs net ʼn eerste ondersoek te wag nie.

’n Pasiënt in haar 30’s het onlangs aan Kansa vertel dat sy tans nie kan loop of regop sit nie omdat sy nie betyds toegang tot bestralingsbehandeling vir ʼn lewensgevaarlike soort kanker by ʼn staatshospitaal kon kry nie.

Pasiënte word ook gereeld met die verkeerde pynmedikasie ontslaan en dikwels nie ingelig oor die korrekte gebruik van ʼn stoma-sakkie nie.

Verder lei ʼn tekort aan gekwalifiseerde personeel, veral radiografiste, by sekere staatsgesondheidsorggeriewe tot die laat diagnose van borskanker by pasiënte.

“As Kansa doen ons ʼn beroep op die departement van gesondheid om dringend in te gryp om betyds na die behoeftes van kankerpasiënte om te sien. Vertragings in behandeling veroorsaak benoudheid vir pasiënte aangesien dit hulle moontlik blootstel aan ontwikkelende komplikasies, verspreiding van kanker of selfs die dood. Gesinne is desperaat om vir hul geliefdes die hulp te kry wat hulle nodig het, en is moeg om te sien hoe hulle ly,” sê Sithole.

“Kansa sal daarom voortgaan om hande met die nasionale en plaaslike gesondheidsdepartemente en mediese instellings te vat om toe te sien dat kankerpasiënte se menseregte handhaaf word.”

Dís hoe Kansa kankerpasiënte bystaan:

• Kansa kontak plaaslike gesondheidsdepartemente en -instellings namens individuele kankerpasiënte om klagtes of navrae oor vertragings in behandeling, toegang tot medikasie en palliatiewe sorg op te volg. Kansa rapporteer dit ook aan nasionale en plaaslike gesondheidsorgowerhede om hulle bewus te maak van die behoefte om dienste te verbeter.
• Indien pasiënte ver moet reis vir behandeling, verskaf Kansa se sorghuise vir hul behuising vir die duur van hul behandeling en verskaf maaltye en vervoer na behandelingsfasiliteite. Kansa se “TLC”-behuising huisves ook die ouers of voogde van kinders wat kankerbehandeling ver van die huis af ontvang.
• ʼn Gratis teleberadingsdiens is ook in sewe tale (Engels, Afrikaans, Xhosa, Zoeloe, Swati, Sotho en Tswana) vir kankerpasiënte, versorgers en geliefdes beskikbaar. ’n Afspraak kan gemaak word by 0800 22 66 22.
• ‘n Gratis beldiens is ook beskikbaar vir pasiënte wat nie fisiek by ʼn Kansa-sorgsentrum kan uitkom vir ʼn konsultasie rakende stoma-produkte nie. Daarby kry hulle ook die geleentheid om ondersteuning en leiding rakende stoma-bestuur en sorg van ʼn gekwalifiseerde spesialis te ontvang. Bekostigbare stoma-produkte van hoë gehalte is ook deur Kansa beskikbaar.
• Kansa bied verder ook aanlyn ondersteuningsgroepe en hulpbronne vir kankerpasiënte, versorgers en geliefdes en lig die publiek in hoe om hul kankerrisiko te verlaag.
• Bekostigbare kankertoetsdienste is ook deur Kansa beskikbaar.
• As stigterslid van die Suid-Afrikaanse Alliansie vir Nie-Oordraagbare Siektes veg Kansa ook by die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie (SAMK) vir kankerleiers wie se menseregte weens swak behandeling geskend word.