Dis-Chem: Sakelui moet ruggraat wys

(Argieffoto: Dis-Chem)

Sakelui en maatskappye wat bekommerd is dat hulle met tot 10% van hul omset beboet gaan word omdat hulle nie aan die regering se voorgestelde wysigings aan gelyke indiensneming voldoen nie, moet ruggraat wys en begin terugveg.

Dr. Michael Cardo, die DA se woordvoerder oor indiensneming en arbeid, sê die “lafhartige” en “desperate” brief deur Ivan Saltzman, hoof van die apteekgroep Dis-Chem – waarin hy ʼn moratorium op die aanstel en bevordering van wit werkers plaas – benadruk die paniek wat heers oor voorgestelde wysigings aan die wetgewing.

Saltzman se brief aan werkers het ʼn herrie veroorsaak en selfs gelei tot oproepe dat die apteekgroep geboikot moet word.

Die DA staan die Wysigingswetsontwerp oor Billike Indiensneming in die parlement teen. Dit is in hierdie stadium op pres. Cyril Ramaphosa se lessenaar om onderteken te word.

Cardo sê die wetsontwerp is ʼn “skadelike en verwoestende” oefening in sosiale manipulasie wat werksgeleenthede gaan verwoes en Suid-Afrika se ekonomiese treurmares gaan vererger.

Die wetsontwerp laat die minister van indiensneming en arbeid toe om numeriese teikens te stel vir enige nasionale ekonomiese sektor na ʼn vaag omskryfde konsultasieproses met die tersaaklike sektore.

“Die minister gaan teikens kan stel vir verskillende beroepsvlakke, subsektore of streke, met kwaai boetes vir nie-voldoening. Die wetsontwerp fasiliteer die herinstelling van kwotas met ʼn ander naam,” sê Cardo.

“Uiteindelik gaan die nuwe billike indiensneming-regime beleggers afskrik, ekonomiese groei ondermyn en werksgeleenthede in die gedrang bring op ʼn tyd wat talle ondernemings op hul knieë is.”

Cardo sê Saltzman se brief word teen hierdie agtergrond geskryf.

“Pleks daarvan om in te val by die ANC se voorskrifte, behoort sakeleiers hul ruggraat op te spoor en te begin terugveg op dieselfde manier wat uitvoerende hoofde en voorsitters van genoteerde maatskappye invloeibeheer en werkreservering in die 1970’s en 1980’s uitgedaag het,” sê hy.

Volgens hom behoort die grondwetlikheid van die wetsontwerp getoets te word.

“Saltzman en sy eweknieë moet die stryd na die regering neem, eerder as om net toe te gee aan die departement van indiensneming en arbeid se Verwoerdiaanse fantasieë.”

In sy brief sê Saltzman ʼn moratorium word vanaf 19 September op die aanstelling en interne bevordering van wit werkers geplaas; geen aanstellings op bestuursvlak mag sonder die formele goedkeuring van Saltzman gedoen word nie en die behaal van gelyke indiensnemingsteikens sal in bestuurslede se bonusstruktuur ingewerk word.

“Dit is die koers tussen wit en swart wat tel. Wanneer geen geskikte swart kandidaat dus gevind kan word nie en ʼn wit mens word aangestel, benodig ons verskeie swart mense net om die status quo te handhaaf,” lui die brief voorts.

Dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, sê Dis-Chem het “rasmalheid na ʼn nuwe vlak geneem en hulle moet gestuit word voor dit die nuwe norm word”.

“ʼn Absolute verbod op aanstellings en bevorderings is ʼn oortreding van die Wet op Gelyke Indiensneming. Dit is nie genuanseerd nie en ʼn blatante kwotastelsel wat ook deur die Wet en die Internasionale Arbeidsorganisasie se standaarde rakende diskriminasie verbied word.”

Hermann sê die organisasie gaan deur Dis-Chem die “rasdispuut in Suid-Afrika op die spits dryf”.