Gauteng benodig minstens 142 nuwe skole

Argieffoto

Daar sal dringend soveel as 142 nuwe skole in Gauteng gebou moet word as die tekort aan klaskamers in die provinsie uitgewis wil word.

Dit was die bevindinge van ʼn afvaardiging van die Nasionale Raad van Provinsies (NRP) wat verlede maand die provinsie besoek het. Hulle het saam met lede van die Gautengse provinsiale wetgewer die impak van migrasie na die provinsie ondersoek.

“Onder die ontstellende ontdekkings wat tydens die besoek gemaak is, is dat 723 van die 2 207 skole in die provinsie ʼn tekort aan 5 554 klaskamers het, 3 166 klaskamers word by laerskole benodig en ʼn bykomende 2 388 klaskamers moet by hoërskole aangebou word,” het die NRP in ʼn verklaring gesê.

“Anders gestel, beteken dit dat die provinsie 142 nuwe skole benodig waarvan 85 primêre en 57 sekondêre skole moet wees sodat al die leerders wat tans by bestaande skole geakkommodeer, beter versprei kan word.

“Dit sluit ook die skole in wat nodig is vir nuwe residensiële ontwikkelings in Gauteng, en die 114 000 bykomende nuwe leerders wat jaarliks na die provinsie stroom.”

Intussen het die Skoleondersteuningsentrum (SOS) sy eie ondersoek van stapel gestuur om te probeer bepaal presies hoeveel skole daar wel in die afgelope jare in die provinsie gebou is.

Argieffoto

“Daar is baie verwarring in die media oor die presiese getal nuwe skole wat sedert Panyaza Lesufi se aanstelling as die Gautengse LUR vir onderwys in 2014 gebou is. Die Gautengse onderwysdepartement weier ook om die presiese getal van nuut geboude skole amptelik bekend te maak,” het Elaine Krige, woordvoerder van SOS, gesê.

Lesufi het in Augustus op ʼn inligtingsessie by ʼn skool gespog dat hy sedert 2014 altesaam 47 nuwe skole gebou het, maar volgens Rapport is dit maar net ʼn breukdeel van die skole wat hy belowe het hy sal bou en los nie die behoefte wat geskep word deur die instroming van nuwe leerders in die provinsie op nie.

Hy het aanvanklik in ʼn vyfjaarplan onderneem om binne dié tydperk sowat ʼn 1 000 skole in die provinsie te bou om toegang tot gehalte-onderwys in die provinsie te verseker.

Gauteng se leerdergetalle neem jaarliks met minstens 2,8% toe, wat sowat 70 000 leerders is, weens migrasie na dié provinsie.

“Ons reken as die Gautengse onderwysdepartement hiervoor voorsiening wil maak, moet daar minstens 50 nuwe skole gebou word om aan die aanvraag te voldoen, maar die ideaal sal wees om 70 skole per jaar te bou sodat hoeveelheid leerders in ʼn klas verminder kan word om die beste gehalte-onderrig te verseker,” het Krige gesê.

Krige het met haar navorsing tot nog ʼn skokkende gevolgtrekking gekom dat eintlik net ʼn handjie vol van die nuut geboude skole werklik nuut is. Die meeste is slegs plaasvervangende skole wat tydelike skoolgeboue van reeds bestaande skole op ander terreine met steengeboue vervang het.

“Uit die departement se eie jaarverslae kon ek bevestig dat tien van die 13 ‘nuwe’ skole eintlik net vervangingskole was en nie splinternuwe skole nie.

Argieffoto

“Ons het van hierdie skole in Tembisa, Soshanguve, Olievenhoutbosch en in die noorde van Pretoria besoek en hoewel hulle op die oog af baie indrukwekkend lyk, is hierdie skole nie behoorlik toegerus met genoeg boeke, laboratoriumapparaat, rekenaars en selfs onderwysers nie.”

Krige het gesê een van die hoërskole het ʼn pragtige nuwe sentrum waarin verbruikerswetenskap (ʼn nuwe vak by die skool) aangebied word, maar daar is nie genoeg kooktoerusting vir die leerders nie.

Nog ʼn nuutgeboude laerskool het sy laboratorium en rekenaarsentrum in klaskamers omskep omdat die skool aanvanklik met te min klaskamers gebou is.

Die laerskole wat die SOS besoek het, het nie ordentlike sportvelde nie en terwyl die hoërskole wel oor pragtige sportterreine beskik, het hulle nie sporttoerusting om die sportsoorte na behore aan te bied nie.

“Dit was vir my baie ironies dat die enigste werklike nuwe skool wat ek besoek het met my ondersoek, die skool was met die swakste infrastruktuur en minste hulpbronne. Daar is ook geen groot geleentheid gemaak of mediabesoeke gereël toe die skool amptelik geopen is nie.”

Krige het gesê dat die skole wat met rekenaars, interaktiewe witborde en tablette toegerus is, dit nie behoorlik kan gebruik nie, want hulle is nie aan die internet gekoppel nie.

Nog ʼn uitdaging vir van hierdie skole wat in informele nedersettings gebou is, is dat ouers van die omgewing steeds verkies om hul kinders na ander, duurder skole in die stad te stuur.

“Dit lyk of die ouers nie vertroue in die onderwys of skole daar het nie. Dit beteken die skole se leerders kom van armer gebiede verder weg van die skool af en moet elke dag ver skool toe stap.

“Die skool smeek die departement lank reeds om vervoer vir hierdie leerders te reël, maar die departement versuim om dit te doen.”

Krige het gesê skole het die afgelope tyd riglyne oor hul voedingsgebiede van die departement gekry.

“Hierdie areas is in baie gevalle heelwat groter as die skole se eie vasgestelde voedingsareas. Die SOS is van mening dat Lesufi hierdie nuwe riglyne wil gebruik as oplossing vir die gebrek aan gehalteskole in plekke soos informele nedersettings. Dit kan egter veroorsaak dat leerlinge wat naby die skool bly, nie plek kry in die skool nie, ten koste van leerlinge wat ver moet reis om by die skool te kom.”

Sy het gesê die Gautengse onderwysdepartement sal eenvoudig sy begroting beter moet aanwend en nuwe skole bou om voorsiening te maak vir die aanvraag na onderwys in dié provinsie.

Die Gautengse onderwysdepartement het nie op Maroela Media se vrae oor die bou van skole gereageer nie.