‘Klagtes oor Bela-wet val op dowe ore’

(Argieffoto: Elaine Krige)

Die velerlei klagtes en teenkanting wat die omstrede wysigingswetsontwerp op onderwyswette (Bela) ontvang het, het klaarblyklik op dowe ore geval.

Só sê verskeie partye en burgerregteorganisasies wat teen die aanvaarding van hierdie wet is.

Die Bela-wetsontwerp is Dinsdag deur die portefeuljekomitee vir onderwys aanvaar en sal nou aan die Nasionale Vergadering voorgelê word, voordat die nege provinsiale wetgewers dit ook moet goedkeur.

Volgens die DA het die regering miljoene rand spandeer aan openbare deelnameprosesse, maar in hierdie stadium blyk dit nutteloos te gewees het.

“Die duisende ontledings en voorleggings, die honderde kilometer afgelê en die meer as R8 miljoen wat aan openbare deelnameprosesse in die provinsies bestee is, het byna geen impak op die ANC se hantering van die Bela-wetsontwerp gemaak nie,” sê Baxolile Nodada, die DA se woordvoerder vir basiese onderwys.

“Ernstige bekommernisse is geïgnoreer en vrae oor die bewoording van klousules, die impak van klousules op skole en gemeenskappe, en die praktiese uitvoerbaarheid van die beplande sentralisasie bly onbeantwoord.”

AfriForum sê hy is wel nie verbaas dat die wetsontwerp aanvaar is nie.

“Dit was reeds sedert verlede jaar duidelik dat die motief vir die insluiting van artikels oor skole se taal- en toelatingsbeleide nie beter onderwys was nie, maar suiwer politiekery in aanloop tot die verkiesingsjaar,” sê Alana Bailey, AfriForum se hoof van kultuursake.

Bailey voer aan dat “verskeie komiteelede se uitsprake dit duidelik gemaak dat hulle nie in insette van die publiek belangstel tensy dit met hulle eie ideologiese oortuigings en agenda saamstem nie”.

“In die bestaande onderwyswetgewing word ruimskoots voorsiening gemaak vir optrede teen skole en beheerliggame wat taal- en toelatingsbeleide misbruik om op grond van ras te diskrimineer. Tog is hierdie sogenaamde diskriminasie as rede vir die insluiting van artikels 5 en 6 oor beheerliggame se reg om oor dié beleide te besluit, in die wetsontwerp ingesluit.”

Bailey sê dat AfriForum lank reeds begin het met die voorbereiding vir regsaksie indien die wetsontwerp na oorweging deur die Nasionale Vergadering, Nasionale Raad van Provinsies en die president aanvaar en geïmplementeer word. In die stadium lê hierdie drie stappe nog voor en kan regsaksie egter nog nie onderneem word nie.

Johan Botha, Solidariteit se adjunkhoofsekretaris van Solidariteit se onderwysernetwerk, sê ook Solidariteit gaan dalk genoop word om regsaksie te neem.

“Die regering weier om sy plig na te kom en misbruik die wetgewende gesag om ongrondwetlike wette deur te druk. Solidariteit sal egter nie toekyk hoe kinders van hulle skoolregte gestroop word nie. Ons is gereed om voort te gaan met regsoptrede sou hierdie wetgewing deurgedruk word.”

Nodada sê die DA sal ook nie toelaat dat skole deur die wetsontwerp geboelie word nie.

“Om goed presterende skole as sondebokke uit te maak behoort nie nasionale beleid te wees nie. In plaas daarvan moet die departement van onderwys fokus op die implementering van suksesvolle strategieë in sukkelende skole en die opheffing van hul standaarde.”