Die COP28-klimaatsberaad word in Dubai gehou. (Foto: Elmond Jiyane/GCIS)
“Dit sal ʼn fout wees om kernkrag te verwerp weens probleme by ʼn handjievol projekte,” sê Rafael Grossi, hoof van die internasionale kernkragagentskap.
Grossi het by die Verenigde Nasies (VN) se COP28-klimaatberaad gepraat oor die kwessie van kernkrag en die oplossings wat dit kan bied.
Verskeie lande sal na verwagting Saterdag vra dat kernkragkapasiteit teen 2050 verdriedubbel word as deel van die stryd teen klimaatsverandering.
Ondersteuners van kernkrag sê dit is ʼn noodsaaklike bron van betroubare emissievrye energie.
Teenstanders daarvan wys egter op die risiko’s en hoë koste van kernprojekte in ʼn tyd wanneer die prys van hernubare energie aanhou daal.
“Daar is werk om te doen,” het Grossi erken, met verwysing na die finansieringsbehoeftes van lande soos Brasilië, Argentinië en Suid-Afrika wat hul kernkragvloot wil uitbrei.
Grossi sê die lande wat die sprong na kernkrag wil neem, wat Marokko, Senegal, Kenia en die Filippyne insluit, word deur soortgelyke uitdagings in die gesig gestaar.
“Daar is wetsbepalings by sommige internasionale leningsorganisasies wat finansiering vir kernkrag uitsluit, maar ek dink dit is heeltemal verouderd. Dit stem nie ooreen met enige wetenskaplike of tegnologiese kriteria nie,” het die Argentynse direkteur-generaal gesê.
Die Wêreldbank het byvoorbeeld sedert 1959 nie ʼn enkele kernprojek gefinansier nie.
“Ek dink, en ek hoop daar sal ʼn evolusie in hul denke wees,” het Grossi gesê.
Proliferasie-risiko ‘behoort nie te bestaan’
Sommige omgewingskundiges voer aan dit is eenvoudig net te duur, daarom is sommige kernkragprojekte reeds tien jaar agter skedule. Hiermee saam voer hulle aan dat dit bloot nie betyds gereed sal wees om doeltreffend op klimaatuitdagings te reageer nie.
Maar om alle kernkragprojekte te staak weens hierdie terugslae, sou “ʼn fout” wees, het Grossi volgehou.
“ʼn Dekade gelede was daar geen kernkrag hier in die Emirate nie en nou is daar vier reaktors,” wat ongeveer aan ʼn kwart van die land se elektrisiteitsbehoeftes voldoen, het Grossi gesê.
Die kernkragbedryf plaas baie van sy hoop op klein modulêre reaktors, wat minder kragtig is, maar makliker om te bou. Daar is egter bekommernisse dat ontwikkelende lande dalk nie die middele het om hierdie reaktors veilig te hou en proliferasie te vermy nie.
“Dit is ʼn geldige vraag, maar dit is hoekom ons agentskap gestig is. Enige land wat ʼn kernkragprogram wil ontwikkel, moet ʼn volledige prosedure volg en ʼn ooreenkoms met die agentskap aangaan,” het hy gesê.
“In beginsel beteken dit dat die risiko van proliferasie nie moet bestaan nie.”
Die Emirate moes byvoorbeeld 19 stappe voltooi terwyl hulle sy siviele kernkragprogram ontwikkel het, insluitend die saamstel van ʼn onafhanklike toesighoudende liggaam.
Grossi het gesê hy dink nie die gevare wat Oekraïne se reaktors in die gesig staar sedert die begin van Rusland se inval ook ʼn argument teen kernkrag is nie.
“Die probleem is oorlog, nie kernkrag nie.”
