Deur Frank Karsten
Bitcoin (Foto: WorldSpectrum/ Pixabay)
ʼn Komediant het eens geskerts: “Ek het ʼn bank gesien wat sê ‘24 uur-bankdienste’, maar soveel tyd het ek nie.”
Volgens die Wêreldbank het meer as ʼn miljard mense in die wêreld nie toegang tot bankdienste nie. In Marokko, Nigerië en die Filippyne is meer as 50% van die bevolking bankloos. Vir hulle is daar slegs “nul uur-bankdienste”. Gelukkig kan Bitcoin ʼn oplossing bied, want dit is so toeganklik dat jy selfs vir jou goudvis sy eie rekening kan skep!
In ontwikkelende lande weier banke dikwels ʼn nuwe kliënt omdat hulle te min geld het of nie ʼn permanente adres het nie. Baie woon in landelike gebiede en is dus buite bereik van ʼn banktak. Ander is eenvoudig ongeletterd en kan nie die bankkontrak lees nie. In Saoedi-Arabië moet vroue selfs toestemming van hul mans kry om hulle eie bankrekening te hê.
Sonder ʼn bankrekening ervaar jy baie nadele wat ek en jy as bankrekeninghouers skaars besef. Omdat alles in kontant gedoen moet word, loop jy die risiko om beroof of besteel te word. Jy moet jou spaargeld in ʼn blik, sokkie of matras bêre, wat min sekuriteit bied. Boonop betaal die matras nie rente nie!
Goedkoop en vinnige bankdienste is ʼn belangrike voorwaarde vir ekonomiese groei. As jy net kontant het, neem dit dikwels baie tyd, geld en moeite om betalings te maak.
Een van die Bitcoin-leuses is: “Wees jou eie bank”. Bitcoin gee enigiemand met ʼn slimfoon die vermoë om finansiële transaksies te maak en waarde te stoor. ʼn Twaalfjarige Nigeriese meisie kan ook eenvoudig ʼn beursie-toepassing (soos Muun) installeer en sal binne vyf minute in besigheid wees. Sy hoef nie eers haar naam of ouderdom te gee nie, sy hoef niemand toestemming te vra nie en niemand hoef te weet nie. As sy ʼn klein besigheid het, kan sy onmiddellik Bitcoin-betalings van kliënte met ʼn eenvoudige QR-kode aanvaar.
Met Bitcoin kan jy jou ook verskans teen valuta-devaluasie, iets waaraan veral armer lande ly. Argentinië het verlede jaar 100% inflasie gehad, en Libanon en Venezuela selfs meer as 200%. Hulle burgers kon binne ʼn paar jaar sien hoe al hul spaargeld verdamp.
Deur transaksies in Bitcoin te betaal en te ontvang, kan burgers hulself hierteen beskerm. Want hoewel dit sterk prysskommelinge het, is hierdie kriptogeldeenheid meer stabiel in waarde as die meeste staatsgeldeenhede op die langer termyn.
Rondom 2008 was inflasie in Zimbabwe so hoog dat die sentrale bank note ter waarde van tot 100 miljard dollar uitgereik het. Die ekonomie het in duie gestort en hoewel almal ʼn miljardêr was, was feitlik almal uitgehonger. As genoeg mense Bitcoin kon gebruik, sou daar nie ʼn ekonomiese ineenstorting gewees het nie.
Bitcoin demokratiseer finansiële dienste. Maar baie moet nog gedoen word om al die bankloses te help. Breër aanvaarding is nodig sodat mense maklik daarmee kan betaal en betaal word. Gelukkig gebeur dit vinnig, deels omdat slimfone goedkoper word en omdat internettoegang al hoe meer algemeen word.
Maar politieke aanvaarding is ook belangrik. In 2021 het El Salvador die eerste land ter wêreld geword wat Bitcoin tot wettige betaalmiddel verklaar het en laat mense selfs toe om belasting daarmee te betaal. Dié voorbeeld is verlede jaar gevolg deur die Sentraal-Afrikaanse Republiek, een van die armste lande ter wêreld. Dit is relatief klein, maar belangrike suksesse.
Elke keer as ʼn ander land in monetêre moeilikheid beland, sal dit belangstelling in Bitcoin verhoog – ʼn geldeenheid wat deur niemand gemanipuleer kan word nie en ʼn “bank” wat nooit sluit nie.
Miskien kan Bitcoin meer as tradisionele ontwikkelingshulp beteken, want jy kan net ʼn sterk ekonomie met ʼn sterk geldeenheid verwesenlik.
- Frank Karsten is die skrywer van The Discrimination Myth (discriminationmyth.com) en mede-outeur van The Democracy Beyond (beyonddemocracy.net).
