Só raak nuwe pensioenreëls jou sak

(Foto: Steve PB/Pixabay)

In ’n poging om Suid-Afrikaners aan te moedig om vir hul oudag te spaar, nie hul pensioengeld voortydig te verkwis en op die staat vir ’n ouderdomspensioen te moet steun nie, is die pensioenfonds-speelveld sedert 1 Maart vanjaar gelyk gemaak.

Die harmonisering van die pensioenfondsbedryf, waar alle pensioenfondsopsies oor dieselfde regulasiekam geskeer word, sou reeds op 1 Maart 2016 in werking getree het, maar is met vyf jaar vertraag weens ’n uitgerekte konsultasieproses met rolspelers in die bedryf. Dit kom nadat die belastingvrye belegging wat mense in ’n pensioenfonds kan maak, reeds in 2016 van 15% van jou belasbare inkomste tot 27,5% (tot ’n maksimum van R350 000 per jaar) opgestoot is.

Volgens Jaco Mostert, finansiële adviseur by Solidariteit Finansiële Dienste (SFD), kom die hervorming van die bedryf, oftewel T-dag, op ’n baie goeie tyd.

“Navorsing toon dat so min soos vyf uit elke 100 professionele beroepslui genoegsaam vir hul oudag voorsiening maak.

“Die jongste stappe deur die nasionale tesourie is enersyds om die pensioenfondsbeleggingsvoorskrifte te vereenvoudig en andersyds om mense teen hulself te beskerm. Te veel mense laat hul pensioengeld op 55-jarige ouderdom in kontant uitbetaal, belê dit nie weer in ’n pensioenplan nie en raak dan in die knyp as dié geld opraak.”

Shaun Duddy, senior bestuurder van produkontwikkeling by Allan Gray, het op dié beleggingsgroep se webtuiste gesê die jongste wysigings is beslis ’n stap in die regte rigting. “Die belyning van die aftreefondsvereistes, in kombinasie met die verhoogde besparings in aftreefondse, aansienlik beter belastingvoordele, en die toenemende gebruik van annuïteite om ’n inkomste ná aftrede te verseker, behoort die vlak en volhoubaarheid van mense se pensioengeld ’n broodnodige hupstoot te gee.”

Hoe het sake verander?

• Voor 1 Maart 2021 kon voorsorgfondslede hul aftreevoordeel ten volle as ’n kontantbedrag laat uitkeer en hoef hulle nie ’n pensioen by ’n geregistreerde versekeraar te koop wanneer hulle afgetree het nie. Hierteenoor moes pensioenfondslede minstens twee derdes van hul aftreevoordeel gebruik om ’n pensioen te koop, tensy die totale voordeel minder as R247 500 was.
• Vanaf 1 Maart 2021 word aftreevoordele uit voorsorgfondse oor dieselfde kam as pensioenfondse geskeer. Die veranderings beteken dat jy minstens twee derdes van jou aftreevoordeel moet gebruik om ’n pensioen by ’n geregistreerde versekeraar te koop, tensy die totale voordeel R247 500 of minder is.

Hoe raak dit my sak?

Volgens Herb Lewis, ’n finansiële adviseur van Investing for Tomorrow in Parktown, Johannesburg word daar onderskei tussen ’n gevestigde belang (“vested benefits” of “vested rights”) en ’n niegevestigde belang of voordeel.

“Die gevestigde belang is enige geld wat voor 1 Maart 2021 in die pensioenfonds belê is, asook die rente daarop. Die gevestigde belang is van die nuwe reëls vrygestel en kan steeds by aftreeouderdom in kontant geneem word. Die niegevestigde belang is enige geld en rente wat ná 1 Maart 2021 in jou pensioenspaarvarkie gesit word.”

Die reëls verskil vir mense wat ouer of jonger as 55 jaar is:

• 55 jaar of ouer – Jy word nie deur enige van die nuwe reëls geraak nie, mits jy by dieselfde voorsorg- of voorsorgbewaringsfonds bly. As jy egter van pensioenopsie verander (van een fonds na ’n ander skuif), kan jy jou gevestigde belang in kontant laat uitkeer, maar jy moet twee derdes van die niegevestigde belang (as dit meer as R247 500 is) gebruik om ’n pensioen te koop.
• Jonger as 55 jaar – Jy kan die gevestigde belang by aftrede in kontant neem, maar jy moet twee derdes van die niegevestigde belang (as dit meer as R247 500 is) gebruik om ’n pensioen te koop.

Hoe gemaak as jy jou werk verloor? Volgens Lewis is die vereiste om ’n pensioen te koop slegs van toepassing wanneer jy aftree.

“As jy jou werk verlaat ná bedanking, aflegging of ontslag, hoef jy nie ’n pensioen te koop nie en behou jy die opsie om jou pensioengeld in kontant te neem, natuurlik onderworpe aan belasting.”

Wat emigrasie betref, het die nasionale tesourie ook begin om pensioenfondsregulasies te verslap. Volgens Mostert kon jy voorheen slegs geld uit jou pensioenfonds onttrek nadat jy deur die formele emigrasieproses gegaan het.

“Jy hoef voortaan net te bewys dat jy vir drie jaar nie meer in Suid-Afrika woon nie. Hoewel nuwe emigrante drie jaar sal moet wag, kan diegene wat reeds geëmigreer het en nie toegang tot hul geld kon kry nie, wel nou hul hande daarop lê.”

(Foto: Nattanan23/Pixabay)

Pensioen (net) vir oudag bedoel

Met die koronaviruspandemie wat talle huishoudings in ’n finansiële knyptang geplaas het, is die versoeking groot om jou swaarverdiende pensioengeld te gebruik om die gelddruk te verlig. Ontleders is dit egter eens dat dit allermins ’n wyse besluit is.

Volgens Mostert behoort enige kontantuitkering van pensioengeld baie omsigtig oorweeg te word.

“Ofskoon dit dalk ’n reddingsboei op kort termyn is, verloor mense wat voor of op 55 jaar hul pensioen in kontant laat uitkeer, heelwat geld aan, onder meer, saamgestelde rente (rente óp rente) en ’n groot deel van dié koek word boonop deur belasting opgeslurp.

“Baie mense kan eintlik nie bekostig om op 55-jarige ouderdom af te tree nie. Op die koop toe is die wêreldneiging dat mense ’n baie produktiewe werkloopbaan tot diep in hul sestigs kan hê. Indien dit moontlik is om ná 55 jaar steeds aan te hou werk, jou geld in dieselfde fonds of ’n ander pensioenopsie te belê, is die beste keuse,” meen Mostert.

Lewis stem saam en sê dié “vinnige kontantinspuiting” is soos ’n sambreel as ’n reënbui uitsak, maar pensioen is ’n (permanente) dak oor jou kop in die lewensfase waar jy dit die nodigste het.

“Enige onttrekking meer as die belastingvrye bedrag, maak nie saak op watter ouderdom nie, is nooit slim nie. Pensioengeld behoort vir niks anders aangewend te word as om jou salaris ná aftrede te vervang nie.”

Vyf vinnige feite

• Volgens BankservAfrica se data kry net ’n vyfde van Suid-Afrikaners ouer as 60 jaar (oftewel slegs 1 miljoen uit 5,3 miljoen mense ouer as 60) ’n pensioen uit ’n voorsorg-, voorsorgbewaringsfonds of pensioenfonds.
• Die gemiddelde maandelikse pensioen wat mense uit dié fondse ontvang, is R5 531.
• Hierteenoor is sowat 3,6 miljoen mense (wat minder as R6 510 per maand verdien of minder as dié bedrag uit ’n pensioenfonds ontvang) afhanklik van die staat se Sassa-ouderdomspensioen van R1 890 per maand (as jy ouer as 60 is en R1 910 vir diegene ouer as 75 jaar).
• Volgens Alexander Forbes se Member Watch-ontleding tree ongeveer 50% van mense met minder as ’n vyfde van hul laaste salaris af. Hoewel die nuwe pensioenfondsregulasies nie hierdie probleem oplos nie, verseker dit wel dat mense minstens twee derdes van hul aftreefondsvoordele vir die beoogde doeleindes daarvan gebruik – om ’n lewenslange inkomste of annuïteit ná aftrede aan die pensioenaris te bied.
• Batebestuurders kan pensioengeld tans, ingevolge regulasie 28 van die Pensioenfondswet, soos volg belê: 75% in aandele, 25% in genoteerde eiendom, 30% in buitelandse bates en 10% in verskansingsfondse.

Konsepwetwysigings wat onlangs vir openbare kommentaar gepubliseer is, maak voorsiening daarvoor dat tot 45% van pensioenfondsgeld in infrastruktuurprojekte in Suid-Afrika belê kan word, asook ’n bykomende 10% in infrastruktuur in Afrika. Regulasie 28 is daarop gemik om mense se aftreegeld te beskerm teen portefeuljes wat nie voldoende gediversifiseer is nie.

• Dawid Brand is ’n vryskutjoernalis van Kempton Park. Die inligting in hierdie artikel is nie bedoel as ’n persoonlike aanbeveling, raad of voorstel oor die geskiktheid van ’n finansiële produk of optrede soos omskryf in die Wet op Finansiële Advies- en Tussengangerdienste (FATD) nie. Dit is baie belangrik om betroubare finansiële advies in te win voordat jy enige veranderings aan jou pensioenfondsbelegging aanbring. Solidariteit Finansiële Dienste (FSP 15556) bied onafhanklike finansiële advies. Vir meer inligting, stuur ’n e-pos na [email protected]of besoek sfdienste.co.za. Kontak Herb Lewis van Investing for Tomorrow by [email protected] of besoek www.investingft.co.za.