(Argieffoto: ANA)
Onderwyskenners, vakbonde, onderwysersunies, beheerliggame en ouers is haaks oor die belangrike besluit wat geneem moet word oor die toekoms van die leerders en die uitwerking van ʼn verdere sluiting op die akademiese skooljaar en die toekoms van derduisende leerders.
Vakbonde eis dat skole weer sluit tot ná die pandemie ʼn piek in Suid-Afrika bereik het omdat leerders en onderwysers se lewens kwansuis bedreig word indien skole oop bly. Die kabinet sal binnekort hul besluit oor dié netelige kwessie bekendmaak. Kenners meen vakbonde het wel die mag om die besluit in ʼn bepaalde rigting te swaai.
“Ek verwag dat die regering ʼn goue middeweg sal volg. Dit is nie in hulle belang om die vakbonde heeltemal te ignoreer nie, en streng gesproke is daar wel skole wat steeds onveilig is vir effektiewe skoolhou. Die regering wil dit egter ook nie laat lyk asof vakbonde aan hulle voorskryf nie. Hulle loop steeds deur onder kritiek weens die taxi-toegewing,” het prof. Michael le Cordeur, hoof van die departement kurrikulumstudies aan die Universiteit Stellenbosch (US), gesê.
Die stryd oor of skole te midde van die Covid-19-pandemie weer gesluit moet word, duur voort. (Foto: Maroela Media)
Daarom verwag Le Cordeur dat skole tot ongeveer 17 Augustus gesluit sal word, maar dat die regering ʼn teenprestasie sal beding, naamlik dat skole daarna moet hervat. “Ons kan nie bekostig dat ouers gaan werk terwyl kinders sonder toesig tuis is nie. Ek dink die skole sal dus vir ʼn kort rukkie sluit, wat soos ʼn middeljaarvakansie kan lyk. Die matrieks is immers al agt weke in die skool.
“Navorsing bewys dat hoe langer kinders uit die skool is, hoe moeiliker is dit vir hulle om terug te keer. Ons sien reeds dat slegs 70% van matrieks teruggekeer het. Ek voorspel dat dit met die ander grade nog minder sal wees,” sê Le Cordeur.
Oor die moontlikheid dat vakbonde hierdie onderhandelinge as hefboom vir salarisverhogings sal gebruik, meen Le Cordeur dat selfs die vakbonde sal besef dat die regering platsak is en dat daar skaars geld is om hul salarisse te betaal, laat staan nog verhogings.
Melanie Buys, hoof van ontwikkeling by die Skoleondersteuningsentrum (SOS), meen vakbonde, en veral die Suid-Afrikaanse demokratiese onderwysunie (SADOU), was histories deel van die ANC se stryd om politieke mag te bekom en die struggle-kultuur is steeds deel van hul werkwyse, al is die ANC tans in beheer.
“Afbrekende metodes soos kritiek, opstand, stakings en plundering is SADOU se manier om politieke oogmerke te bereik – selde, indien ooit, word opbouende voorstelle in belang van beter onderwys gemaak. Dit is daarom des te meer teleurstellend dat die Suid-Afrikaanse Onderwysersunie (SAOU), ʼn vakbond wat tradisioneel funksionele skole en uitnemende onderwysers verteenwoordig het, hulle nou ook skaar by SADOU.”
Melanie Buys, hoof van ontwikkeling aan die Skoleondersteuningsentrum. (Foto: Reint Dykema)
Buys sê Motshekga is duidelik gekant daarteen om alle provinsies en skole oor die selfde kam te skeer. “Ons hoop dat sy die moed sal hê om in beste belang van onderwys en teen SADOU en ander vakbonde te besluit om voort te gaan met ʼn gedesentraliseerde benadering wat skole wat veiligheidsmaatreëls in plek het, toelaat om voort te gaan met onderrig.”
Sy sê die meeste kwintiel 4‑ en 5‑skole handhaaf streng veiligheidsprotokol vir alle leerders en personeel. “By meeste van hierdie skole is al die grade reeds op roterende basis terug by die skool en leerderbywoning is deur die bank meer as 93%. Indien skole weer sou sluit, ontstaan ʼn situasie waar dit veilig is vir taxi’s om 100% te laai, maar klaskamers waar die korrekte Covid-19‑protokols in plek is, is te gevaarlik om in skool te hou.”
Buys meen indien Motshekga sou besluit om skole wel te sluit, dit ʼn politieke besluit sal wees, aangesien alle navorsing daarop dui dat dit veilig is vir leerders om terug te keer skool toe.
Buys sê ook kwintiel 4- en 5-skole is afhanklik van skoolgeld en kry minimale finansiële hulp van die staat. Dit is ook hierdie skole se beheerliggame wat tot 50% van die skool se onderwysers uit skoolgeld befonds, en reeds sedert Mei onder druk is om beheerliggaam-onderwysers se salarisse te betaal weens die afname in skoolgeld.
Angie Motshekga. Foto: Jairus Mmutle/GCIS
“Navorsing toon ook dat hongersnood onder kinders byna verdubbel het tydens die begin van die inperkingstydperk. Die staat se voedingskema begin nou eers weer op dreef kom in baie streke. Indien skole nou weer sluit, is miljoene kinders weer aan hul eie lot oorgelaat.”
Le Cordeur meen vakbonde kan nie almal oor dieselfde kam geskeer word nie.
“Nie almal het dieselfde agenda nie. Sommige raadpleeg hul lede, by ander besluit die bestuur self. Ek dink die departement van basiese onderwys (DBO) moet hul huis in orde kry, want die vakbonde sal iets soos skole wat nie gereed is nie, of nie die nodige toerusting ontvang het nie, gebruik om die doelpale te verskuif.”
Prof. Jonathan Jansen, onderwyskundige van die Universiteit Stellenbosch, glo egter nie daar is politieke motiewe in die optrede van onderwysvakbonde nie.
Jonathan Jansen. Foto: www.ufs.ac.za
“In hierdie geval kan ek nie sien dat die vakbondleierskap politieke motiewe vir vakbondoptrede het nie. Die vakbondleiers is onder geweldige druk van hul lede terwyl onderwysers siek word en sterf. Dié wat onderliggende siektetoestande het, is angstig om na die skoolorde terug te keer. NAPTOSA is ook ten gunste van die sluiting van skole en dit behoort die salarisverhogings as motief uit te kanselleer.”
Jansen het erken dat hy nie weet watter kant toe die kabinet neig nie. “Dit sal ongetwyfeld die risiko dat die vakbonde die skole in elk geval gaan sluit, opweeg teen die beskerming van die politieke ego van ʼn minister wat reeds haar kaarte oor die saak op die tafel gesit het. Ek dink egter nie dit gaan oor salarisverhogings nie,” het Jansen gesê.
Volgens die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) moet die besluit oor die oophou of sluiting van skole gegrond word op ʼn risikobestuursbenadering wat die opvoedkundige, welstand‑ en gesondheidsvoor- of nadele vir leerders, onderwysers, administratiewe personeel en die breër gemeenskap in ag neem, geskoei word.
Die SAOU se meningsopname was baie verdag. Die skakels is oral op sosiale media gedeel en elke Tom Dick & Harry kon dit invul, soveel kere soos hulle wou. Miskien moet die unie dalk ‘n plekkie maak waar jy jou SAOU nommer moet invul. Dit sal baie meer geloofwaardigheid aan hulle bevinding gee. Julle het julle laat kaap deur die radikale element.
Ek sien Jonathan eet nou die US se genadebrood. Hy het maar nie baie lank by daai buitelandse universiteit gehou nie.
Hoekom sluit ons nie sommer die hospitale en klinieke ook nie? Is ons as onderwysers dan meer blootgestel as mediese personeel? Terwyl ons sluit – wat van die winkels waar mense letterlik teen mekaar verbyloop? Covid gaan nie verdwyn nie – leer om daarmee saam te leef! Verseker gun mens niemand om te sterf aan asemnood of covid nie, maar stats bewys keer op keer dat meer mense sterf aan TB, kanker, diabetes, hartkwale, nierkwale en en en en… Hoekom moet ons kinders se toekoms letterlik stop vir iets waarmee ons moet leer om saam te leef? Met my eie oë gesien hoe graad R leerders huil want” juffrou waar is my klas nou weer?” “My klas is weg juffrou.” “Ek kan nie onthou nie juffrou en mamma mag nie saam met my loop meer nie” Hulle was 4 maande laas by die skool, hulle aandag en konsentraasie is nie gemaak om so lank te onthou nou nie. Wees bedag en doen wat jy kan, maar dit is ons toekomstige leiers waarmee gespeel word.
Die hele ding word nou uit verband geruk.
Amen op daai een. Dis regtig nou hoogtyd om van die covid bandwagon af te klim. Wit, swart, manlik, vroulik, gelowiges, heidene, die hele boksomdaais. Kry iets anders om julle mee te vermaak.
En weereens regeer die unies die land. Meeste kenners stem saam dat dit beter is vir die kinders in die skool en dat dit veilig is vir kinders on skool te gaan. As daar wel besluit word om skole te sluit sal dit bloot wees om die unies te paai.
Ouers moet maar net nie skoolfonds betaal nie want daar is geen diens gelewer nie en die kind was ook nie by die skool nie.
Daar is groepe wat baie meer blootstelling het aan covid as die onderwysers wat nog steeds werk; dink maar aan die kassier by die winkel.
Pasdie “no work no pay” beginsel toe soos wat in baie ander bedrywe van toepassing is
Baie emosionele onderwerp. Daar is baie voor- en nadele van die saak. Kan ons bekostig dat ons hele stelsel vir ‘n jaar aangeskuif word. Wat van universiteite 2021.
Dink persoonlik kinders is veiliger by skole maar kan nie selfde van onnies sê nie. Wie gaan die onnies se salarisse dek vir die tyd. Hulle moet ook leef en daar is reeds ‘n byna rampspoedige tekort aan opvoeders.
Bitter jammer om te sê maar hierdie is ‘n sameloop van negatiewes – die “dumbing down” wat byna regerings beleid is en die ANC se feitlik kriminele onvoorbereidheid vir enige gebeurlikheid. Praat nie eers van Lesufi se persoonlikke veldtog om goeie dinge te vernietig.
Ai tog, ou Jonathan , die onderwyskundige wat die eerstejaars se tasse gedra het toe hy Kovsies se rektor was, moet ook weer ‘n eiertjie lê.
Die anc sal altyd swig onder vakbonde, wat dit is waar hulle stemme vandaan kom vir volgende verkiesing.
Ag wat – sluit sommer maar alles ASB – want duidelik weet julle nie wat julle wil he nie – Swik voor Vakbonde – Regtig!!!! Julle is veronderstel om te doenw at REG is vir die Leerlinge van Suid Afrika en nie om te doen soos vakbonde julle verplig nie – SLUIT SOMMER OOK ALLE VAKBONDE PERMANENT – Grootste klomp skelms
Kyk mooi na die unies en wie dit bestuur. Skole moet oopbly, teen hierdie tyd weet selfs kinders hoe om hulself te beskerm teen die virus. Die land is nou al reeds te lank lamgelê deur die ding. Tyd om weer leisels op te neem en te begin werk, skoolgaan en lewe.
Hoeveel kinders en onderwysers is in die hospitaal opgeneem ? Verskaf die statistiek asseblief !
Amptenare van Vakbonde gee nie Salarisse prys nie. Ek daag enige vakbond om te verklasr dat indien Onderwysera nie salaris kry nie sal hulle ook hule salarisse prys gee Huidige Vakbonde mis regtig hulle doekwit. Te veel Politiek en Stakings en te min aandag aan lede.
Kinders moet skool toe en klaar. Ons kan nie almal in ‘n bubble bly vir die volgende jaar nie. Daar is skole wat ongelooflike goed doen en onderwysers wat bitter baie moeite doen met hulle kids maar dan is daar skole en onderwysers wat egter net te vrek lui is om te werk. Dis lekker om by die huis te sit en ‘n volle salaris te verdien en jy hoef niks te doen daarvoor nie. Ek hoop regtig die Departement van Onderwys neem die regte besluite en hou die skole oop. Ouers wat nie hulle kinders wil terug stuur nie moet dan maar ‘homeschool’ en die onderwysers wat nie wil werk nie moet dan maar op die ‘no work no pay’ basis hanteer word. Dis hoe die regte lewe werk.