Versoeter by jou tee? WGO waarsku oor gevare

Argieffoto (Foto: Anja van der Merwe/Maroela Media)

Kunsmatige versoeters kan ernstige gesondheidsgevare inhou en help nie eens noodwendig om van daardie ekstra vetjies ontslae te raak nie, waarsku die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO).

Die WGO het vandeesweek nuwe riglyne rondom die gebruik van natuurlike en kunsmatige versoeters beskikbaar gestel.

Volgens dié riglyne dui ʼn sistematiese oorsig van beskikbare bewyse daarop “dat die langtermyngebruik van natuurlike versoeters geen voordeel in die vermindering van liggaamsvet by volwassenes of kinders inhou nie”, maar eerder “moontlike ongewenste uitwerkings kan hê, soos ʼn verhoogde risiko van tipe 2-diabetes, kardiovaskulêre siektes en selfs sterftes by volwassenes”.

Miljoene mense gebruik daagliks versoeters in produkte soos dieetkoeldrank, of om koffie en tee te versoet, pleks van suiker. Dit word onder meer gedoen as ʼn manier om gewig in toom te hou.

Hoe gesond hierdie plaasvervangers werklik is, is al lank reeds ʼn omstrede saak.

Francesco Branca, die WGO se direkteur vir voeding en voedselveiligheid, beklemtoon dat die vervanging van gewone suiker met kunsmatige versoeters “nie help met gewigsbeheer op die lang duur nie”. Hy sê mense moet ander maniere oorweeg om die inname van vrye suikers te verminder, soos om kos te eet wat natuurlike suiker bevat – soos vrugte – of onversoete kos en drank.

“Natuurlike versoeters vorm nie deel van noodsaaklike dieetfaktore nie en het geen voedingswaarde nie. Mense moet van jongs af die inname van suiker in hul dieet aansienlik afskaal.”

Volgens die WGO is sy nuwe riglyne van toepassing op alle mense, behalwe diabete.

Die produkte waarna verwys word sluit in alle sintetiese en natuurlike of gemodifiseerde versoeters wat nie as suikers geklassifiseer word wat in vervaardigde voedsel en drank voorkom of op hul eie verkoop word om deur verbruikers by produkte gevoeg te word nie.

Verwarring

Onder die versoeters wat die meeste gebruik word, is asesulfaam K, aspartaam, advantaam, siklamate, neotaam, sakkarien, sukralose, stevia en stevia-afgeleides.

Die WGO sê die riglyne is onderworpe aan bepaalde voorwaardes, aangesien dit moeilik bly om  besliste gevolgtrekkings te maak weens die diversiteit van deelnemers en die kompleksiteit van die gebruik van natuurlike versoeters, gesien in die navorsing wat tot dusver oor die kwessie gedoen is.

Daar is kenners wat gebreke in die WGO se verslag uitgewys het, wat grootliks gegrond is op waarnemingstudies wat nie regstreeks ʼn verband tussen versoeters en gewig of siekte kan vasstel nie.

Nita Forouhi, ʼn spesialis in voeding en epidemiologie aan die Universiteit van Cambridge in die Verenigde Koninkryk (VK), het beklemtoon dat “die gebruik van versoeters deel kan wees van ingrypings om gewig op die korttermyn te bestuur”.

“Dit is nie raadsaam om natuurlike versoeters op die lang duur te gebruik vir gewigsbestuur en chroniese gesondheidstoestande soos die ontwikkeling van toekomstige tipe 2-diabetes en kardiovaskulêre siektes nie,” het Forouhi aan die Science Media Centre gesê.

Tom Sanders, emeritus professor in voeding en dieetkunde aan King’s College in Londen,  het gesê die oorsig het nie die impak van die vervanging van suikerhoudende drankies met kunsmatig versoete drankies in ag geneem nie.

Sanders het gesê hy dink die riglyne sal “waarskynlik baie verwarring in die openbare gesondheidsarena veroorsaak”, veral in die VK, waar ʼn belasting op suiker daartoe gelei het dat drankvervaardigers suiker met kunsmatige versoeters vervang.