Foto bloot ter illustrasie. (Foto: Unsplash)
Noodsaak en ʼn kleinerwordende begroting dwing verbruikers dikwels om goedere op bêre-koop aan te skaf, maar nie almal weet wat hul regte is wanneer hulle dit wil kanselleer nie. Wat gebeur as jy nie meer die goedere wil hê nie of dit nie meer beskikbaar is nie? Ina Opperman het gaan kyk wat jou regte is.
Jou verbruikersregte in ʼn bêre-kooptransaksie is baie belangrik om te verseker dat kleinhandelaars wat hierdie manier bied om noodsaaklike goedere te koop, soos skooluniforms, jou regverdig behandel en die goedere hou totdat dit afbetaal is of jou terugbetaal as die goedere nie meer beskikbaar is nie.
Wanneer jy op bêre-koop koop, stem die winkel in om iets aan jou te verkoop en jou toe te laat om dit in paaiemente af te betaal totdat die totaal vereffen is, en slegs die goedere te oorhandig wanneer die volle bedrag betaal is. Dit is nie dieselfde as die nuwe Fintech-manier van koop nou − betaal later, waar jy die goedere vooraf kry en die bedrag in ʼn paar paaiemente afbetaal nie.
Jy moet kwalifiseer vir die koop nou, betaal later-transaksies met ʼn goeie kredietrekord, maar lae-inkomste verbruikers kwalifiseer gewoonlik nie omdat hulle nie genoeg verdien nie en dikwels nie ʼn goeie kredietrekord het nie. Bêre-koop is dus steeds ʼn goeie opsie vir lae-inkomste verbruikers wat nie haastig is om die goedere te kry wat hulle koop nie. Verbruikers sal byvoorbeeld nou al begin met afbetalings op skoolklere vir die winter.
Bêre-koop bied verskeie voordele vir verbruikers wat dit nie kan bekostig om kontant te betaal vir items soos klere en meubels nie, soos om nie jou kredietrekord na te gaan nie, geen rente of ekstra koste nie, ʼn lang tydperk om te betaal en ʼn klein deposito, terwyl dit ook beskikbaar is vir mense wat nie Suid-Afrikaanse burgers is nie. Jou geld moet ook veilig en gewaarborg wees.
Hoe jou verbruikersregte beskerm word
Die meeste mense wat bêre-koop gebruik, kan dit nie bekostig om die geld wat hulle betaal te verloor nie en daarom is dit belangrik om te weet wat jou regte is en wat jy kan verwag van die kleinhandelaar wat die bêre-koop aanbied. Artikel 62 van die Wet op Verbruikersbeskerming beskerm jou regte (en jou geld) as verbruiker wanneer jy op hierdie manier koop.
Die winkel moet na jou geld omsien terwyl jy betaal, sowel as die goedere waarvoor jy betaal.
Volgens artikel 62 bly elke bedrag wat jy aan die kleinhandelaar betaal jou eiendom in terme van artikel 65, wat bepaal dat die verskaffer nie jou geld as sy eie mag hanteer nie en daarna moet omsien met die mate van sorg, ywer en vaardighede wat redelikerwys verwag kan word van iemand wat ander mense se eiendom of geld bestuur.
Die winkel is ook verantwoordelik vir die goedere totdat jy die volle bedrag van die koopprys betaal en die goedere ontvang het.
Wat gebeur as die goedere nie meer beskikbaar is nie?
Die Wet bepaal dat die kleinhandelaar jou die keuse moet gee om soortgelyke of beter goedere te aanvaar as hy nie die goedere kan lewer wanneer jy die volle bedrag betaal het nie. As jy nie die ander goedere wil hê nie, moet die winkel:
- Jou dubbel die bedrag wat betaal is terugbetaal as die rede waarom die goedere nie beskikbaar is nie, binne die beheer van die winkel was; of
- As dit nie die winkel se skuld was dat die goedere nie meer beskikbaar is nie, moet die winkel die bedrag wat jy tot dusver betaal het, terugbetaal, asook rente bereken vanaf die datum waarop jy die eerste betaling gemaak het. “Buite die beheer van die verskaffer” in hierdie afdeling is slegs van toepassing as die winkel nie die probleem met beskikbaarheid kon voorkom het nie.
Wat gebeur as jy die transaksie wil kanselleer?
As jy die ooreenkoms kanselleer voordat jy die volle bedrag betaal het of versuim om te betaal binne 60 dae na die datum waarop die laaste betaling verskuldig was, kan die winkel ʼn boete van hoogstens 1% van die totale koopprys hef.
Die winkel moet ook vir jou skriftelike besonderhede gee van hoe die boetefooi bereken is, tensy jy skriftelik verklaar dat dit nie nodig is nie. Dit kan ook elektronies gedoen word. Nadat die boetegeld afgetrek is, moet die verskaffer die res van die geld wat jy betaal het, terugbetaal.
Dit is ook belangrik om daarop te let dat die winkel nie ʼn boete mag hef wanneer jou versuim om te betaal te wyte is aan dood of hospitalisasie of in enige ander geval nie, tensy die winkel jou van die boete ingelig het voordat jy die ooreenkoms aangegaan het.
Onthou wanneer jy op bêre-koop koop:
- Die winkel moet vir jou sê wanneer jy op bêre-koop koop dat daar ʼn boete sal wees wat jy moet betaal as jy nie jou betalings volhou nie.
- Die paaiemente wat jy betaal, bly jou eiendom totdat die bedrag afbetaal is en jy aflewering aanvaar.
- As die winkel nie die goedere kan lewer wanneer jy die volle bedrag betaal het nie omdat dit buite sy beheer was, moet die winkel jou met rente terugbetaal of soortgelyke of beter goedere aanbied wat jy kan kies om te aanvaar.
- As dit die winkel se skuld was dat die goedere nie beskikbaar is nie, moet die terugbetaling dubbel die koopprys wees.
- As jy besluit om te kanselleer, kan die winkel ʼn boetefooi van 1% van die koopprys hef, tensy die kansellasie te wyte is aan die dood of hospitalisasie van die verbruiker.
