(Foto: Roelf Jacobs Wepener)
Die Grondwet en die Menseregtekommissie (MRK) beskou die reg tot water as ʼn fundamentele en basiese mensereg. Die MRK bestempel die reg op toegang tot water as ten nouste gekoppel aan ander regte soos die reg op lewe, waardigheid, kos en gesondheid.
Maar, sê Vrystaat Landbou (VL), nie een van bogenoemde regte is onderhewig aan iemand se ras nie. Tog lyk dit of die departement van water en sanitasie probeer om ras ʼn primêre voorvereiste te maak vir toegang tot water.
Kempen Nel, voorsitter van VL se komitee oor natuurlike hulpbronne en kommersiële sake, sê die nuwe regulasies beteken dat ʼn boer in sekere opsigte gediskwalifiseer kan word vir waterregte. “Nie op grond van waterbeskikbaarheid of bestuurspraktyke nie, maar op grond van velkleur.”
Volgens Nel voorsien besproeiingsboere 25% van alle landbouprodukte in Suid-Afrika.
“Min indien enige van hierdie boere gaan hul eienaarskap prysgee. Gaan die staat hierdie boere verbied om kos te produseer?”
Francois Wilken, president van VL, meen dat die regering – net soos met minerale tenders en aandeelhouding – waterregte wil gebruik om beheer oor die landboubedryf te kry. “Goud, steenkool en tenders is nie noodsaaklik vir oorlewing nie; water is,” sê hy.
Volgens VL verteenwoordig hierdie regulasies ʼn nuwe wending: Indien die regering rassemaatstawwe mag gebruik vir besproeiingswater, is dit moontlik dat hy later rasmaatstawwe vir ander vorms van watergebruik ook sal instel.
“Boere gebruik water om vir die land se mense gehalte kos te voorsien. Dit blyk dat die staat waterregulasies wil gebruik vir ʼn rasgedrewe agenda,” sê Wilken.
Hoewel die regeringsbeleid min uitwerking het op die bemagtiging van en samewerking tussen gemeenskappe, is daar baie gevalle van suksesvolle samewerking tussen bestaande en opkomende boere en hulle plaaswerkers – sonder enige staatsinmenging.
VL sê hy sal hierdie soort inisiatief ondersteun en die “sinnelose regulasies verwerp”.
Maak soos die regering maak en ignoreer.
Cyril draai die pot warmer sien ek.
Maak soos regering en ignoreer alles en almal maar hulle skend ons menseregte ek bly daar darem nog so iets vir ons
Daar gaan n oorlog kom oor water, drinkbare water!!
Dink net wat kan gebeur indien nywerhede oor dieselfde kam geskeer word. Chemiese fabrieke, Sasol, staalaanlegte en myne is in vir onsekere tye.
Ek ignoreer die ANC al van 1994. Lewe my lewe elke dag, met nie eers een gedagte aan die nuttelose ANC nie!
Gee hulle gas
Ag asseblief wat se snert.
As boere moet produkte lewer is daar nooit raskwotas nie. So waar kom die nonsens vandaan
Water is deel van die Skepping, dit behoort nie aan die staat nie, so hou julle hande weg daarvan.
Die een belaglikheid bo-op die ander!! Sulke desperate pogings om “bo” te bly!