Staal jou vir nóg beurtkrag

Die Koeberg-kernkragsentrale naby Kaapstad. Groot instandhoudingswerk daar duur voort. (Foto: Maroela Media)

Suid-Afrikaners moet hulle maar regmaak vir nog minstens 10 dae van beurtkrag terwyl die huidige vlaag probleme by die kragvoorsiener voortduur. Die land is sedert 1 Januarie al aan 73 dae van beurtkrag onderwerp.

André de Ruyter, hoof van Eskom, het Maandagoggend by ʼn mediavergadering oor die stand van die netwerk gesê indien alle eenhede soos beplan weer aanlyn gebring word, behoort beurtkrag mettertyd na fase 2 verminder te word.

Weens die onwettige staking wat die kragvoorsiener twee weke gelede verder lamgelê het, is instandhoudingswerk selfs verder agter en De Ruyter sê dit gaan etlike weke duur om die agterstande in te haal. Volgens hom gaan interne tugprosedures die stakers in die gesig staar en geen onderneming om hulle nie te dissiplineer nie, is tydens die loonooreenkoms gegee nie. “Ons gaan nie bloot aanvaar dat werkers op ʼn onregmatige en onwettige staking kan gaan en betrokke raak by optrede van intimidasie nie,” sê hy.

Strafregtelike klagte gaan ook by die polisie ingedien word en Eskom verwelkom die aankondiging deur pres. Cyril Ramaphosa en die nasionale polisiehoof dat ʼn taakspan op die been gebring is om te kyk na die vlaag misdaad, korrupsie en sabotasie by Eskom.

Wat die vooruitsig vir die volgende paar dae betref, sê De Ruyter altesame 12 opwekkingseenhede behoort deur die loop van die week aanlyn gebring te word en Eskom doen alles moontlik om die stelsel te stabiliseer. Daar is egter geen waarborg dat die eenhede wat tans aanlyn is, aanlyn gaan bly nie. Eskom se noodopwekkingsreserwes is minstens in ʼn goeie toestand.

Só lyk vooruitsig vir vandeesweek:

Die verwagte vraag na krag vir Maandagaand se spitstyd staan in hierdie stadium op 31 980 MW, terwyl die beskikbare kapasiteit 27 013 MW is. Daar is dus steeds ʼn tekort in opwekkingskapasiteit, wat beteken beurtkrag moet voortduur.

• Maandag: Fase 4 word voortgesit tot middernag, waarna dit oorskakel na fase 2
• Dinsdag, Woensdag en Donderdag: Fase 4-beurtkrag sal geld van 05:00 tot middernag en fase 2 geld van middernag tot 05:00
• Vrydag: Fase 2 geld van middernag tot 05:00 en fase 3 geld van 05:00

Indien alle eenhede soos beplan aanlyn gebring kan word, sal fase 2-beurtkrag die hele naweek lank geld.

De Ruyter sê hoewel dit nie die nuus is wat mense wil hoor nie, beurtkrag nog in die vooruitsig gaan wees tot nuwe kapasiteit by die netwerk gevoeg word.

Hy sê Eskom doen alles moontlik om nie ʼn versperring te wees om hierdie nuwe kapasiteit aanlyn te bring nie. Die kragvoorsiener het dit reeds reggekry om die tyd wat dit duur om sogenaamde netwerktoegangsprotokolle te hanteer van 210 dae tot 105 dae te halveer. Dit beteken dit benodig nou helfte van die tyd om ʼn aansoek – van die eerste kosteramingsbrief tot die aanvaarding van ʼn begrotingskwotasie – te hanteer. Eskom beoog om die proses boonop selfs verder te versnel.

Dit sal nietemin steeds tussen 18 maande en twee jaar duur voor beduidende nuwe kapasiteit by die netwerk gevoeg kan word.

“Daar is lig aan die einde van die tonnel,” sê De Ruyter.

Hy sê ook die omvang van die beurtkrag wat die afgelope paar dae ondervind is en wat vir die res van die week voorspel word, kan nie volgehou word nie.

“Tot ʼn mate het ons as Suid-Afrikaners gewoond geraak aan hierdie nuwe normaal, maar dit is nie hoe dit moet wees nie. Die gebrek aan krag briek ekonomiese groei en die skep van verdere werksgeleenthede,” sê De Ruyter.

Nog planne teen beurtkrag

Pres. Cyril Ramaphosa het Maandagoggend aangekondig dat die regering binne dae verdere planne sal bekend maak om beurtkrag iets van die verlede te maak.

De Ruyter sê Eskom is deurlopend in gesprek met verskillende departemente en senior amptenare en dat die kragvoorsiener die naweek ook deel was van besprekings daaroor. “Ons werk nou saam met belanghebbendes om oplossings om meer kapasiteit so gou moontlik aanlyn te bring, te versnel,” sê hy.

Volgens hom sentreer die besprekings oor maniere om so gou moontlik bykomende kapasiteit by die netwerk te voeg omdat dit die enigste manier is om beurtkrag stop te sit.

Koeberg

Jan Oberholzer, Eskom se bedryfshoof, sê instandhoudingswerk aan Koeberg se eenheid twee is verder vertraag. Hy was Vrydag self by die kernkragsentrale om met die span daar te vergader en sê daar is absolute toewyding om die herstelwerk af te handel. Sodra dit gedoen is, kan nog 920 MW weer by die netwerk gevoeg word – wat een fase laer beurtkrag behels.

Oberholzer het ook aangekondig dat Riedewaan Bakardien, Eskom se kernkraghoof, ná 27 jaar diens die kragvoorsiener verlaat om hom by ʼn Kanadese kernkraginstelling aan te sluit.

“Ek wil die Suid-Afrikaanse publiek die versekering gee dat Eskom ʼn vaardige span het om die gladde bedryf van Afrika se enigste kernkragsentrale voort te sit.”