Outa bekommerd oor inwerkingstelling van Aarto

Pres. Cyril Ramaphosa tydens die bekendstelling van Vervoermaand Saterdag. (Foto: GCIS)

Gaan die regering gereed wees om die Aarto in Junie in werking te stel?

Dit is die groot vraag van die burgerregtegroep Outa, nadat die minister van vervoer, Fikile Mbalula, Saterdag aangekondig het dat die begindatum vir die volle implementering van die Wet op die Administratiewe Beregting van Padverkeersmisdrywe, oftewel Aarto, Junie aanstaande jaar is.

Mbalula het die aankondiging by die bekendstelling van Vervoermaand gedoen.

Outa het in reaksie gesê hy sou die stelsel graag wil sien slaag, omdat Suid-Afrika dringende ingryping nodig het vir die onaanvaarbare hoë getal padsterftes.

“Ons is nie gekant teen sanksies wanneer motoriste sleg bestuur, óf die strafpuntestelsel nie. Die stelsel het egter probleme wat betref die administratiewe prosesse, die grondwetlikheid daarvan, asook die vermoë om padsterftes te voorkom,” het Rudie Heyneke, Outa-woordvoerder oor vervoer, gesê.

“Outa het die wet teengestaan sedert die wysigingswetsontwerp in 2015 afgekondig is. Ons terugvoer aan die parlement en briewe aan die president is geïgnoreer. Outa gaan nou die grondwetlikheid van die wet in die hof betwis.”

Die organisasie het gesê hy glo die Aarto-wet, wat ʼn strafpuntestelsel insluit, is ʼn stuk wetgewing wat nie goed deurdink is nie en onmoontlik gaan wees om in werking te stel. Hy sê dit is irrasioneel, onprakties en wetlik gebrekkig en nie die ideale oplossing nie. Boonop het die Aarto-loodsprojekte geen duidelike uitwerking op padveiligheid gehad nie.

(Argieffoto)

Outa skryf padsterftes grootliks toe aan die gebrekkige toepassing van verkeerswette, ʼn gebrek aan die bestuur van oortredings wat begaan is en ʼn verskeidenheid probleme wat betref voertuig- en bestuurderlisensiëring. Hy sê Aarto is nie ontwerp om dié probleme te pak nie.

“Die Aarto-stelsel vereis die opstel van ʼn tribunaal met lede, die afkondiging van bepalings – wat openbare deelname vereis – en die opstel van ʼn burokrasie wat die oortredingskennisgewings en besware kan hanteer. Dit lyk onwaarskynlik dat die regering betyds reg gaan wees,” het adv. Stefanie Fick, Outa se hoofregsbeampte, gesê.

Die parlement het die Aarto-wysigingswet in Maart vanjaar goedgekeur. Die kommer van die publiek – ook Outa sʼn – is nie in die finale weergawe aangeroer nie. In Julie het Outa aan pres. Cyril Ramaphosa geskryf en hom gevra om die wet nié te onderteken nie, omdat dit volgens Outa ongrondwetlik is. Ramaphosa het die wet in Augustus onderteken, maar nie datum afgekondig wanneer dit inwerking gestel gaan word nie

“Outa is ʼn groot voorstander van padveiligheid en doeltreffende verkeerswetgewing. Om dit te bereik het Suid-Afrika doeltreffende en regverdige prosesse nodig vir die beregting van padverkeersoortredings. Dié prosesse moet in ooreenstemming met die Grondwet wees. Dit is ook belangrik dat wetgewing behoorlik afgedwing word om gedragsverandering by motoriste teweeg te bring, veiliger bestuur en minder sterftes op ons paaie te verseker,” het Outa se brief aan die president gelui.

Outa se kommer oor die wysigingswet, soos uiteengesit in die brief aan die president, sluit in die wet se swaar steun op die Poskantoor om kennisgewings ná ʼn oortreding uit stuur. Die appèltribunaal waarvoor in die wet voorsiening gemaak word moet die héle Suid-Afrika bedien. Dit bestaan egter slegs uit ʼn voorsitter en agt lede wat op ʼn deeltydse grondslag aangestel word. “Dit is hopeloos te min, gegewe die groot aantal sake wat hy sal moet aanhoor.

“Dit gaan lei tot ʼn ernstige agterstand in die stelsel en gaan uiteindelik die grondwetlike regte van oortreders skend, waaronder hul reg op ʼn regverdige administrasieproses en ʼn regverdige verhoor.”